Jak poradzić sobie z rosnącymi rachunkami za ogrzewanie? Jak skorzystać z Lokalnego Programu Osłonowego oraz dodatku osłonowego? I dlaczego pracownicy socjalni zadają „intymne” pytania? Z Michałem Szydłowskim, zastępcą dyrektora ds. pomocy społecznej z wrocławskiego MOPS-u, rozmawia Bartosz Moch.
Gdyby usłyszał Pan, że ktoś boi się wymienić piec ze względu na wyższe rachunki za ogrzewanie, to co by mu Pan odpowiedział?
Michał Szydłowski: – Przede wszystkim poleciłbym kontakt z wrocławskimi doradcami energetycznymi, którzy doradzą, jakie ogrzewanie będzie dla nas najodpowiedniejsze. Następnie należy dokonać kalkulacji. Na stronie zmienpiec.pl są specjalne kalkulatory, które pokażą nam, jak te koszty rachunków mogą się kształtować i ile zyskamy po wymianie pieca. Wreszcie zachęcamy do skorzystania z programów pomocowych: miejskiego Lokalnego Programu Osłonowego (dalej LPO – przyp. red.) i ogólnopolskiego dodatku osłonowego.
Czytaj także:
Jakie są najważniejsze różnice pomiędzy LPO a dodatkiem osłonowym?
– Te programy mają pewne podobieństwa, np. to, że dopłata jest przyznawana na okres półroczny i wypłacana jednorazowo. Jednak znacznie więcej je różni. Dodatek osłonowy jest finansowany z budżetu państwa, LPO ze środków miasta.
Dodatek jest przewidziany jako rekompensata za rosnące ceny ogrzewania i wypłacany bezpośrednio na konto mieszkańca, zaś w LPO promujemy wymianę kopciucha, rekompensujemy potencjalnie wyższe koszty utrzymania ekologicznego ogrzewania a dopłatę przekazujemy na konto dostawcy ciepła. Istotny jest też czas trwania – rządowy dodatek jest przewidziany do końca 2022 r., zaś miejski program trwa do 30 czerwca 2023 r., ale wkrótce powinien zostać przedłużony aż do końca 2024 r.
Michał Szydłowski, zastępca dyrektora ds. pomocy społecznej z wrocławskiego MOPS-u, fot. Redakcja www.wroclaw.pl
Różnice dotyczą także procedur…
– Różne są miejsca złożenia wniosków. Dodatek osłonowy realizowany jest przez Dział Wsparcia Mieszkańców przy ul. Hubskiej 30-32. LPO jest programem pomocy społecznej – wnioski można składać w siedmiu siedzibach Zespołów Terenowej Pracy Socjalnej w różnych częściach miasta. Dodatek jest przyznawany „z okienka”, czyli po potwierdzeniu poziomu dochodów otrzymujemy świadczenie. W przypadku LPO procedura jest nieco bardziej złożona i wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego. Świadczenie zależy też od większej liczby czynników, w tym rodzaju ogrzewania i wielkości mieszkania. Ostatnia z istotnych różnic to fakt, że dodatek osłonowy jest przeznaczony dla wszystkich osób, które spełniają warunki i muszą mierzyć się z wyższymi opłatami za ogrzewanie. Mogą z niego korzystać i – co nieco zaskakujące – często liczyć na wyższe dopłaty, nawet osoby palące węglem.
Czy wnioski do programów możemy złożyć przez internet?
– Tak, w przypadku dodatku osłonowego możemy to zrobić poprzez ePUAP, natomiast w ramach LPO możemy skorzystać z ePUAP lub z systemu Emp@tia. Pamiętajmy przy tym, że miejski program nie działa wstecz. Jeżeli wniosek do LPO złożę w kwietniu, dopłatę dostanę za okres do czerwca. Dlatego lepiej składać te wnioski na początku półrocza. Natomiast w przypadku dodatku osłonowego wnioskodawcy, którzy złożyli wniosek do 2 stycznia otrzymają świadczenie w dwóch ratach, natomiast pozostali w jednej do 2 grudnia 2022 r.
Jakie dokumenty są wymagane?
– Przy ubieganiu się o dodatek osłonowy, oprócz wniosku i dokumentu tożsamości, podstawą jest wykazanie odpowiedniego dochodu „na rękę”. Dodatkowo wymagane jest oświadczenie o wpisie lub braku wpisu do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, bo od niego m.in. zależy wysokość świadczenia. Szczegółowe zasady w tym zakresie określone są w ustawie o świadczeniach rodzinnych. W przypadku LPO, oprócz wniosku, musimy przekazać informację o dochodzie za miesiąc poprzedzający miesiąc złożenia wniosku (mniej niż 3 000 zł netto na osobę w rodzinie, 4 268 zł, jeżeli mieszkamy sami – przyp. red.), potwierdzić tytuł prawny do lokalu, wymianę systemu ogrzewania po 1 stycznia 2018 r. oraz zamieszkiwanie w lokalu przed tą wymianą.
Wnioski do Lokalnego Programu Osłonowego i dodatku osłonowego można składać w różnych punktach MOPS-u, fot. Redakcja www.wroclaw.pl
Jakim zainteresowaniem cieszą się programy?
– W przypadku LPO liczba wniosków rośnie lawinowo. Przez cały ubiegły rok mieliśmy ponad 400 wniosków, w tym tylko w styczniu i w lutym wrocławianie złożyli już ich ponad 230. Z dopłat do rachunków skorzystało ok. 920 osób, w sumie na realizację programu przeznaczyliśmy już ponad 560 tys. złotych. Dodatek osłonowy został wprowadzony na przełomie 2021 i 2022 r. Do tej pory wpłynęło ponad 10 000 wniosków.
Czy można ubiegać się o dopłaty w obu programach?
– Jeden program jest niezależny od drugiego i można otrzymać oba świadczenia. Dotyczy to osób, które ogrzewają systemem elektrycznym, gazowym lub korzystają z miejskiej sieci ciepłowniczej. Osoby palące węglem mogą skorzystać tylko z dodatku osłonowego.
Dlaczego jednak wniosków do nich nie możemy złożyć w jednym miejscu?
– To niestety wynika z tego że to są dwa różne programy, jeden miejski, drugi rządowy, w związku czym podlegają innym procedurom, za które odpowiadają różne jednostki MOPS. Dzięki temu możemy szybciej przyznawać świadczenia. Proszę też pamiętać, że rozwiązaniem może być złożenie wniosków przez internet, do czego zachęcamy.
Dlaczego ubiegając się o dopłatę trzeba odpowiadać na osobiste pytania? Jedna z mieszkanek zwróciła uwagę, że zapytano ją czy sypia z mężem w jednym łóżku.
– W przypadku LPO pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy, który wymaga od nas zbadanie sytuacji rodzinnej – czy mamy do czynienia z jednym czy z kilkoma gospodarstwami domowymi w jednym lokalu. Od tego zależy wysokość dopłat. Musimy zatem zweryfikować, z kim ktoś mieszka, co oczywiście może być potraktowane jako wchodzenie w sferę intymną. Natomiast te kwestie są stawiane właśnie w taki sposób, nie ma mowy o pytania, kto z kim sypia. Kolejnym spornym obszarem mogą być pytania o stan zdrowia, ale pamiętajmy, że LPO promuje osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności i niezdolne do samodzielnej egzystencji.
Rozmawiał: Bartosz Moch